Dla upamiętnienia szarży pod wsią Krojanty, przeprowadzonej 1 września 1939 r. przez 18 Pułk Ułanów Pomorskich, postanowiłem wydawać dyplom okolicznościowy. Tym bardziej, że mam swój udział w przygotowaniach uroczystości ku czci poległych ułanów i organizacji imprezy plenerowej temu towarzyszącej. Stąd też od kilku lat z pola bitwy, a zarazem miejsca festynu kawaleryjskiego, pracuje radiostacja amatorska.
Od 1 do 8 września będzie wydawana edycja 2019 dyplomu okolicznościowego upamiętniające-go 80. rocznicę szarży 18. Pułku Ułanów Pomorskich 1 IX 1939 roku pod Krojantami. Warunki uzyskania dyplomu są następujące:
1. Dyplom jest bezpłatny w formie elektronicznej. Dostępny jest dla nadawców i nasłuchowców.
2. W dniach 1-8 września 2019 r. należy zdobyć 6 punktów za łączności/nasłuchy ze stacjami pracującymi z miasta Chojnice (CJ01) lub gminy wiejskiej Chojnice (CJ03).
3. Punkty stacje przyznają wg następującego klucza:
a) stacja pracująca 1 IX 2019 r. z pola szarży daje 2 punkty;
b) w dniach 1-8 IX 2019 r. stacja indywidualna pracująca z terenu gmin CJ01 i CJ03 (ale nie z pola szarży) daje po 1 punkcie;
c) stacja SP2KFQ w dniach 1-8 IX 2018 zawsze daje do dyplomu 2 punkty, niezależnie od miejsca nadawania.
4. Łączności ze stacjami indywidualnymi można przeprowadzić dwukrotnie raz, gdy pracuje z pola szarży i drugi, gdy pracuje z terenu gminy CJ01 lub CJ03. Praca poza polem szarży z terenu którejkolwiek z gmin nie liczy się oddzielnie – tylko raz. Ze stacją SP2KFQ łączność można przeprowadzić tylko jeden raz, niezależnie skąd nadaje (pole szarży, CJ01, CJ03).
5. By otrzymać dyplom, należy przesłać zgłoszenie zawierające wykaz QSO potwierdzający uzyskanie wymaganej liczby punktów w dowolnej formie (nie musi być w formie listy CGI) na adres sp2kfq@gmail.com W przypadku nasłuchowców podany musi być również znak korespondenta stacji wykazanej jako przyznająca punkty. Na adres nadawcy zostanie odesłany dyplom w postaci elektronicznej.
Oto wzór dyplomu. Co roku zmienia się ramka oraz informacja, z którego roku to edycja.
Elementy graficzne są oczywiście nieprzypadkowe. W środku na dole – odznaka pułkowa. Proporczyki mają barwy 18 Pułku. Kwadraty były wyznacznikami, że to proporce dowódców szwadronów. Czerwony kwadrat – 1., żółty – 2. Mieli je na swoich lancach sygnałowych. Dla pełnej informacji dowódca 3. miał kwadrat biały, a 4. chabrowy. Proporzec dowódcy pułku miał te wszystkie kwadraty.
A teraz jak to było z tą szarżą. Bo uroczystości są, dyplom też, warto myślę wiedzieć dlaczego.
1 września 1939 r., po 12 godzinach walk, z rozkazu gen. Grzmota-Skotnickiego, dowódcy Grupy Operacyjnej Czersk, broniący Chojnic 18. Pułk Ułanów Pomorskich miał przed zmierz-chem wykonać natarcie na oddziały niemieckie, następnie wycofać się do umocnień za rzeką Brdą. Dowódca ułanów płk Kazimierz Mastalerz zaplanował atak w rejonie Pawłowa na tyły piechoty niemieckiej. Po przeprowadzonym z zaskoczenia uderzeniu miano się wycofać w kie-runku Rytla. Bezpośrednie dowództwo grupy objął sam Mastalerz.
Przed godziną 19.00 oddziały polskiej kawalerii, wychodząc z lasu na wschód od Krojant, dostrzegły w niewielkiej odległości oddział niemiecki w trakcie odpoczynku. Ułani w pełnym galopie ruszyli na wroga. Niemcy szybko opanowali zaskoczenie, uporządkowali swoje szeregi i silnym ogniem ostrzelali szarżujących. Poczet dowódcy pułku, który pojawił się na skraju bę-dącego obok lasu, wraz z nim samym, został zmieciony seriami karabinów maszynowych. Ułani wycofali się za najbliższe wzgórze, tracąc około 25 zabitych i 50 rannych. Wśród poległych byli płk Kazimierz Mastalerz (pierwszy zabity dowódca pułku podczas wojny), II adiutant dowódcy ppor. rez. Tadeusz Mlicki oraz dowódca 1. szwadronu rotmistrz Eugeniusz Świeściak.
Po zakończeniu kampanii wrześniowej propaganda hitlerowska na podstawie tej bitwy stworzyła fałszywy mit szarżowania polskich ułanów na czołgi. Była to wierutna bzdura, bo pod Chojnicami Niemcy ich nie mieli. W okresie PRL-u władze powielały ten mit, chcąc w ten spo-sób zdeprecjonować polską kawalerię. Nawet znany reżyser Andrzej Wajda dał się zwieść tej propagandzie i w swoim filmie Lotna umieścił scenę ułanów szarżujących na czołgi. Obalanie mitu o ułanach szarżujących na czołgi idzie mozolnie, ale ostatnimi laty przynosi coraz lepsze efekty.
Opracował SP2LQP